Bezienswaardigheid PastoorDobbeleijnstraat4

Rijksmonument

Dit huis is gebouwd in 1783 en is een van de eerste scholen van Liempde. In de vroeg-zeventiende eeuw doet een gebouwtje bij de Sint Janskapel nog dienst als schoollokaal. Deze school heeft slechts één klaslokaal en is bijzonder vanwege de stenen in plaats van lemen wanden. Toch zijn de Liempdenaren niet gelukkig met het schooltje. Ze ligt buiten de nieuwe dorpskern en wordt te klein voor het aantal leerlingen. In 1832 verhuist de school naar een huis in de kern van Liempde.

Wanneer in Liempde begonnen is met het geven van onderwijs a…

Rijksmonument

Dit huis is gebouwd in 1783 en is een van de eerste scholen van Liempde. In de vroeg-zeventiende eeuw doet een gebouwtje bij de Sint Janskapel nog dienst als schoollokaal. Deze school heeft slechts één klaslokaal en is bijzonder vanwege de stenen in plaats van lemen wanden. Toch zijn de Liempdenaren niet gelukkig met het schooltje. Ze ligt buiten de nieuwe dorpskern en wordt te klein voor het aantal leerlingen. In 1832 verhuist de school naar een huis in de kern van Liempde.

Wanneer in Liempde begonnen is met het geven van onderwijs aan kinderen is niet bekend, maar wel dat de aan de Sint-Janskapel verbonden geestelijke hiermee belast is. Naast het verzorgen van godsdienstonderricht aan volwassenen en kinderen, heeft hij ook de taak om hen de eerste beginselen van lezen, schrijven en rekenen bij te brengen. Het oudste bekende schoolgebouw van Liempde stond nabij de Sint-Janskapel. Als dat schooltje in 1783 wordt afgebroken, wordt dit pand tot school verheven.

Uit de armenrekening blijkt dat de in 1615 als kapelaan en schoolmeester benoemde Hendrik van Mierlo het in Liempde niet lang heeft uitgehouden. Al in 1619 wordt Aelberde Brant vermeld als mispriester en schoolmeester. Voor zijn bewezen diensten aan de schoolkinderen ontvangt hij jaarlijks een mud rog (16 vaten) en vier vaten boekweit van de armmeester.  Na de Vrede van Munster is 1648 wordt het onderwijs een calvinistische aangelegenheid, waarna de Meierij wordt overspoeld met schoolmeesters van buiten Liempde. De eerste schoolmeester die na 1648 in Liempde vermeld wordt is Aert van Gemert. Hij blijft tot 1665 en de hervormde Bastiaan Deckers volgt hem op. Behalve schoolmeester is Deckers ook koster, voorlezer en voorzanger bij kerkdiensten.  Daarnaast beoefent hij het beroep van wever.  Nog geen twee jaar na zijn benoeming door de Raad van State hebben de Liempdenaren al genoeg van hem, want in 1667 polsten de schepenen Arnout Nieuhoff of Nijhof uit Westerhoven of hij geen zin heeft om naar Liempde te komen.

 

In 1783 wordt de school nabij de al in verval geraakte Sint-Janskapel afgebroken en wordt dit schoolhuis gebouwd, iets dichter bij het huidige centrum. In de rechterzijgevel is goed te zien dat het pand verschillende keren is verbouwd. De contouren van een dichtgemetselde deur zijn nog zichtbaar en wijzen erop dat hier een gang is geweest. Het woongedeelte heeft een hoog, van pannen voorzien, zadeldak. De schuur achter het woonhuis heeft een wolfdak. Dit pand is het oudst bewaarde schoolgebouw in Liempde, gevolgd door de panden Keefheuvel 16  tot en met 20 die dateren uit 1839.

 

Bronnen

Observaties van Dick Zweers, bouwhistoricus en lid van de Monumentencommissie gemeente Boxtel en Els Vissers, jarenlang verbonden aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, d.d. 29 november 2011.

Beschrijving rijksmonument, 2004.

Van Liemt en de boeremèrt. Stichting Kèk Liemt, 1981.

Liempde waar de tijd heeft stilgestaan. Pater Wiro Heesters, 1987. ISBN 90-70197-23-5.

Contact

Bezienswaardigheid PastoorDobbeleijnstraat4
Pastoor Dobbeleijnstraat 4
5298 NM LIEMPDE
Plan je route

Locatie