Redoute
‘De Nederlanden’
In 1815 waren Nederland en België samen één staat: het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Ook Luxemburg hoorde erbij. De ‘Nederlanden’ werden geregeerd door koning Willem I. Maar tegen 1830 wilden de Belgen onafhankelijk worden. Na een opstand scheidden ze zich af. Maar dat zinde de koning helemaal niet. Hij wilde België terug veroveren. Zo kwamen Nederland en België op voet van oorlog met elkaar te staan. Compleet met legers en verdedigingswerken.
De redoutes van Boxtel
Eén van die verdedigingswerken liet de koning in 1839 aanleggen in Boxtel: een reeks redoutes. Zijn zoon, de latere Koning Willem II, was ook bij dat besluit betrokken. Hij was destijds legeraanvoerder. Samen besloten ze Boxtel van twaalf redoutes te voorzien: allemaal gevechtsheuvels waar soldaten zich op konden verschansen. Vanaf daar hadden ze dan goed zicht op de omgeving. De Boxtelse redoutes vormden één linie om de eventuele komst van de Belgen tegen te houden. Eén van die redoutes lag tussen Kasteel Stapelen en de Konijnshoolsedreef. Een erg strategische plek, omdat soldaten vanaf hier de Eindhovenseweg in de gaten konden houden. De redoute had ook een opstelplaats voor een kanon.
Veel zand op een hoop
Redoutes waren eigenlijk niet meer dan versterkte, vierkante zandheuvels. Ze waren gemiddeld anderhalve meter hoog en hadden een omtrek van hooguit enkele tientallen meters. Door het weggraven van zand ontstond om de redoute heen ook vaak een grachtje. Voor de redoute tussen Kasteel Stapelen en de Konijnshoolsedreef hoefde relatief weinig werk verzet te worden. Want daar lag al een heuvel, de ‘Koneinenberg’. Deze hoorde eeuwen eerder bij het landgoed van Kasteel Stapelen.
Konijnen? Wát een luxe!
De Heren van Boxtel die op Kasteel Stapelen woonden, hadden op de Koneinenberg en de gronden eromheen destijds een mini-dierentuin ingericht, met konijnen, herten, fazanten en zwanen. Dit waren in die tijd állemaal ‘exotische dieren’ die je in Nederland niet zag. Zo zijn konijnen pas in de 12e eeuw via Italië en Frankrijk naar het noorden geïmporteerd. In die tijd kostte een konijn net zoveel als een varken! De Heren wilden met dit wildparkje vooral hun exclusieve smaak laten zien. En hoe ver ze wel niet hadden gereisd. De weg die nu langs dit voormalige wildpark loopt, is naar de konijnen vernoemd: de Konijnshoolsedreef.
Geen kogels, wel vrede
In 1839 waren de Heren van Boxtel al lang geen eigenaar meer van Kasteel Stapelen. De heuvel lag er nog wel. Deze werd in 1839 in opdracht van Koning Willem I klaargemaakt voor defensief gebruik. Uiteindelijk voor niks, zo bleek. Want Nederland en België tekenden op 19 april 1839 in Londen eindelijk een vredesverdrag, twee maanden na de aanleg. Het resultaat van die vrede: België werd onafhankelijk. Sindsdien lopen de landsgrenzen tussen beide landen zoals we die nu kennen.
In oude luister hersteld
Deze Boxtelse gevechtsheuvel verdween na verloop van tijd uit het landschap. Toch zien we hier nu precies hoe deze eruit moet hebben gezien. Dat is te danken aan Waterschap De Dommel die de redoute op initiatief van Heemkunde Boxtel in 2012 liet herstellen. Om de heuvel te maken, is zand gebruikt van de grond ernaast. In het gat ontstond een paddenpoel. Zo profiteert ook de natuur van dit herboren historisch erfgoed. Het plankenpad om de redoute heen ligt er ook sinds 2012. Het is bedoeld om wandelaars te laten genieten van dit unieke, Boxtelse cultuurlandschap.