Het Processiepark
Een wonder!
Boxtel had eeuwenlang een enorme aantrekkingskracht op bedevaartgangers. Dat kwam door het ‘Mirakel van het Heilig Bloed’. Dat vond kort vóór 1380 plaats. Hierbij knoeide een priester witte miswijn op de altaardoeken van de St. Petrusbasiliek. De wijn veranderde in rode bloedvlekken. De goegemeente én het Vaticaan waren het erover eens: ‘Dat moest het bloed van Jezus Christus zijn’. Vanaf toen werd Boxtel, met instemming van het Vaticaan, een bedevaartsoord. Duizenden pelgrims trokken hier naartoe om de doeken te vereren. Dit stopte tijdens de Tachtigjarige Oorlog, in de 17e eeuw. Het katholieke Noord-Brabant werd toen door protestantse Nederlanders veroverd. Boxtel dus ook. Daarmee kwam ook een einde aan katholieke uitingen, gebruiken en vereringen. Om de Heilig Bloeddoeken te beschermen, zijn ze destijds naar Hoogstraten in België gebracht. Pas in 1924 kwam één van de doeken terug naar de St. Petrusbasiliek.
Met dank aan zusters en boeren
De terugkeer van één van de doeken bracht dat meteen mensen op de been. Zo kwamen er in 1924 maar liefst vier officiële bedevaarten naar Boxtel toe: vanuit Tilburg, Eindhoven, Esch en Liempde. Vanwege een processieverbod (sinds 1848) mochten die processies niet op de openbare weg plaatsvinden. Waar laat je dan zo’n stoet van biddende bedevaartgangers? Want rondom de kerk was daarvoor geen ruimte. Gelukkig konden de zusters JMJ (van de Sociëteit van Jezus, Maria en Jozef) hierin iets betekenen. Als buren van de kerk – ze hadden er een klooster – stonden ze een deel van hun grond af, een wei tussen de Koppel en Duinendaal. Die grond bleek genoeg voor de aanleg van een park. Dit gebeurde in 1925. Toen het klaar was, was het geschikt voor wel 4.000 pelgrims. Vrijwel alle Boxtelse boeren hadden meegeholpen bij het grondwerk. Als dank kregen ze op de pastorie een stevige maaltijd: erwtensoep met spekstruif (spekpannenkoeken).
Pastoor Brord Spierings
De toestroom van al die pelgrims kwam door de inspanningen van één man: pastoor Brord Spierings van de St. Petrusbasiliek. Hij had zich succesvol hard gemaakt voor de terugkeer van één van de Heilig Bloeddoeken. Dat was erg bijzonder: zijn vele voorgangers hadden daar zo’n 130 jaar zonder resultaat voor ‘gevochten’. Terwijl het Heilig Bloeddoek weer thuis was en er buiten werd gewerkt aan het Processiepark zorgde pastoor Spierings ook ín de kerk voor de nodige vernieuwing. Al enkele jaren daarvoor was hij namelijk aan een stevige restauratie begonnen. Hij liet onder meer het vervallen barokaltaar in de kerk vervangen door een gotische variant. Ook liet hij in de nissen van de kooromgang (de wandelgang die langs alle muren van de kerk loopt) alle afbeeldingen van Jezus’ Kruisweg plaatsen.
Boompartijen en een processieweg
Paul van Zogchel ontwierp het Boxtelse Processiepark. Hij liet zich inspireren door het fraaie Bonifaciuspark in Dokkum. In Boxtel leidde dit tot boompartijen, heesters en struiken met daar doorheen een processieweg die naar vijf lanen toe slingerde. Hier konden de bedevaartgangers zich opstellen voor een buitenaltaar. Ontwerper Van Zogchel maakte ook ruimte voor gebeeldhouwde taferelen (staatsies) van de Kruisweg. Deze liet hij aan beide zijden van de processieweg plaatsen.
‘Ik zegen u…’
In 1925, op Drievuldigheidszondag (de zondag na Pinksteren), liet de St. Petrusparochie het Processiepark inzegenen en de Kruiswegstaatsies wijden. Toen vond ook de eerste grote Heilig Bloedprocessie plaats. Het succes van het park was van relatief korte duur. Een jaar of tien later trok de Heilig Bloedprocessie niet meer door het park maar door de straten van Boxtel, ook al was er nog steeds officieel een processieverbod op de openbare weg van kracht (dit werd pas in 1983 écht opgeheven). Daarmee verloor het Processiepark langzaam zijn functie. In de jaren zestig van de vorige eeuw stond de St. Petrusparochie het noordelijk deel af voor de bouw van een meisjes MULO-school. Wat overbleef, viel uiteindelijk ten prooi aan verwaarlozing en vandalisme.
In de voetsporen van de pelgrims
In 1984 nam de gemeente Boxtel het park over van de parochie. Het buitenaltaar staat er niet meer, want dat is in 1985 gesloopt. Ook zes Kruiswegstaatsies zijn verdwenen. De overige acht staan er nog, al zijn deze wel beschadigd. Toch heeft het park een klein beetje van zijn glans teruggekregen: in 2009 besloot de gemeente het als ‘religieus erfgoed’ te renoveren, zonder het volledig te restaureren. Het Processiepark is nu een fijn parkje om doorheen te wandelen, in de voetsporen van de duizenden pelgrims die Boxtel ooit bezochten.